Zastosowanie eksperymentu w terapii gestalt

Utrzymana w duchu holistycznym terapia Gestalt ma na celu harmonijny rozwój dobrego samopoczucia, a nie leczenie zaburzeń. W terapii Gestalt nie chodzi o to, aby zmienić człowieka, czy też radzić mu jak powinien to zrobić. Dla podejścia Gestalt kluczowym przekonaniem jest to, że jednostka będąca nawet w trudnej sytuacji najlepiej będzie się rozwijać i brać odpowiedzialność za swoje życie, jeżeli stanie się bardziej świadoma siebie, swoich potrzeb, pragnień i uczuć.

“Człowiek naprawdę przekracza siebie jedynie na drodze rozwijania swojej prawdziwej natury” (Perls, 1976 s. 181).”

Eksperyment w psychoterapii Gestalt jako aktywizacja sił życiowych klienta.

Eksperyment jest w psychoterapii Gestalt czynnikiem leczącym, to nic innego jak doświadczenie. Celem eksperymentu jest uwolnienie energii emocjonalnej klienta w celu doświadczenie zamkniętych w pamięci sytuacji lub zamkniętych w ciele emocji. Klient może przywołać to co było w celu domknięcia, poszukania alternatywnych sposobów reakcji lub konfrontacji z trudnościami zaistniałymi w opisywanej przez niego sytuacji. Eksperyment pozwala wydobyć z opisywanej sytuacji coś osobistego i znaczącego. Jest czymś więcej niż dialog z terapeutą. Załóżmy, że klient opisuje trudną relacje z ojcem i wynikające z niej ograniczenia w różnych sytuacjach życiowych, np. brak pewności siebie, konflikty z mężczyznami zazwyczaj kończące się dla klienta porażką, trudność w osiągnięciu sukcesu w życiu. Chciałby czegoś więcej, ale nie jest w stanie tego osiągnąć. Interwencja terapeuty na wykład klienta dotyczący tego co czuł lub tego, co go spotkało jest w psychoterapii Gestalt następująca: Zamiast rozmawiać o tym co trudne, spróbuj tego doświadczyć TU I TERAZ, np. ustaw w gabinecie dwa krzesła, na jednym posadź siebie, który jest bez wiary w siebie, zalękniony, nie potrafi wydobyć z siebie głosu na drugim ojca. Usiądź na swoim miejscu, daj sobie chwilę, powiedz jakie słowa pojawiają się w pierwszej kolejności, poczuj energię która jest w tobie, idź za tą energią. Powiedz co czujesz siedząc przed swoim ojcem, kiedy jesteś bez wiary w siebie, gdy nie dajesz rady. Poczuj jak to jest nie wierzyć w siebie, powiedz mu o tym. Popatrz kto przed tobą siedzi, mów do niego TU I TEAZ. Teraz nie opisujesz swoich uczuć, one są, płynął…itd. Teraz zaczyna się przepracowywanie, relacja-sytuacja zostaje odtworzona w gabinecie, oczywiście po uprzedniej zgodzie klienta. Nigdy nie przeprowadzam eksperymentu bez zgody klienta. Po zakończonym eksperymencie zawsze pytam jak ta sytuacja odtworzona w gabinecie ma się do życia klienta, jakie widzi podobieństwa a jakie różnice. Co odkrył w sobie i będzie mu to służyć w dalszym życiu lub z czego w przyszłości zrezygnuje, ponieważ jest to w pewien sposób niszczące.

Niejednokrotnie w rzeczywistości poza gabinetem nie ma na tyle bezpiecznych warunków, aby wydobyć z siebie głęboko skryte uczucia. Może być tak, że osoba w relacji z którą mamy coś do zrobienia lub powiedzenia jest fizycznie niedostępna, rozmowa lub spotkanie nie może się odbyć. Podczas eksperymentu jest możliwe stworzenie takiej sytuacji, w której to co niewypowiedziane zostanie wypowiedziane, sytuacja domyka się. Terapeuta pomaga uwolnić zatrzymane emocje, które blokują prawdziwą naturę klienta prowadząc do różnego rodzaju zaburzeń a nawet chorób. Klient może zrobić coś, co odkryje przed nim takie zachowanie, którego do tej pory unikał ze szkodą dla siebie. Klient nie robi niczego, czego nie chce. Eksperyment ma na celu dostarczenie możliwości do praktykowania unikanych w życiu zachowań.

Główne cele eksperymentu:
1. Kontakt z wypartym zdarzeniem, uczuciem lub własną cechą
2. Kontakt z niedostępną osobą lub niedokończoną sytuacją (obecną lub z przeszłości)
3. Odkrycie czegoś co jest nieznane (np. nowego sposobu działania)
4. Rozpoznanie nowych lub nieznanych aspektów siebie.
5. Praca z obecnymi w kliencie przeciwnościami, sprzecznościami (z jednej strony chciałbym…, ale z drugiej…)

Eksperyment ukierunkowany jest również na ujawnienie uczuć, myśli, zachowań które mają na celu utrzymanie sztywności klienta i zahamowania jego rozwoju. Z relacji moich klientów wiem, że eksperyment otwiera na zmianę, powoduje akceptację, daje siłę, albo konfrontuje z ograniczeniami o których klient nie wiedział. Zastosowanie eksperymentu w gabinecie wymaga stabilności klienta, jego zgody a także odpowiedniej relacji pomiędzy terapeutą i klientem.

Małgorzata Wrona